Φροντόζες

[Κλεόβουλος]

Cyphotilapia
άρθρο του Κλεόβουλου Φλαμουρόπουλου

Οι Cyphotilapia είναι ένα πανέμορφο είδος της λίμνης Tanganyika που πάντα τραβάει την προσοχή του χομπίστα και τον βάζει σε πειρασμό να τις φιλοξενήσει στο ενυδρείο του.
Ωστόσο λίγοι τελικά κάνουν το βήμα και αρκετοί που το επιχειρούν βρίσκονται σύντομα μπροστά σε δυσάρεστες εξελίξεις και χάνουν τα ψάρια τους.
Γιατί όμως? Είναι τόσο δύσκολα ψάρια? Τι συνήθως κάνουμε λάθος?
Με τα παρακάτω θα προσπαθήσω να δώσω τις απαντήσεις :

Οι Cyphotilapia είναι ενδημικό είδος κιχλίδων της λίμνης με δύο υποείδη (χωρίς η ταξινόμηση να είναι οριστική), τις C.frontosa που ζουν στο βόρειο τμήμα και έχουν 7 κάθετες σκουρόχρωμες γραμμές στο σώμα τους και τις C.gibberosa στο νότιο που έχουν σαν βασική και πιο εμφανή διαφορά τις 6 γραμμές στο σώμα.
Εδώ ο χάρτης με τις περιοχές που συναντάμε την κάθε ποικιλία του είδους http://www.aquatek.gr/vb/showthread.php?t=52723
Είναι μονομορφικό είδος και δύσκολα θα καταλάβουμε το φύλο σε ένα νεαρό ψάρι χωρίς να εξετάσουμε τον γενετικό πόρο. Τα ενήλικα αρσενικά αναπτύσσουν μεγαλύτερο εξόγκωμα στο κεφάλι.

Στη λίμνη τις συναντάμε σε μεγάλο βάθος, στα 30-50 μ., και σε ανοιχτά νερά με αμμώδη βυθό ενώ στις βραχώδεις όχθες πλησιάζουν μόνο για να τραφούν με μικρά ψάρια που βρίσκουν σε αφθονία.
Ζουν πάνω από 25 χρόνια και φτάνουν τα 35-40 εκ. με τα θηλυκά λίγο μικρότερα.
Είναι στοματοεπωάζουσες, η θηλυκιά κρατάει στο στόμα τα αυγά και τα μικρά για περίπου 5 βδομάδες και μπορεί να γεννήσει ανάλογα την ηλικία και την εμπειρία της 20 με 50 ψαράκια.
Πρέπει να γνωρίζουμε ότι οι αρσενικές Cyphotilapia (θα τις λέω φροντόζες) δεν κάνουν ζευγάρι αλλά είναι πολυγαμικές. Θέλουν πολλά θηλυκά που τα προσεγγίζουν μόνο για ζευγάρωμα.
Αυτό μας αναγκάζει να φροντίσουμε να έχουμε στο ενυδρείο μια καλή αναλογία με όσα περισσότερα θηλυκά μπορούμε. Έτσι περιορίζουμε την επιθετικότητα του αρσενικού και δεν στρεσάρουν τα θηλυκά.

Παίρνοντας υπόψη όλα τα παραπάνω και ότι (συνήθως) στη φύση ζουν σε μεγάλες ομάδες, πρέπει να διαλέξουμε το κατάλληλο ενυδρείο για να τις φιλοξενήσουμε. Αυτό κατά τη γνώμη μου δεν μπορεί να είναι μικρότερο από 500 λίτρα και 1,5μ. μήκος και πιστεύω ένα ενυδρείο 180χ60χ60 είναι ικανοποιητικό για μια ομάδα 10~ ατόμων (αν και πάντα το μεγαλύτερο είναι καλύτερο).

Ένας καλός τρόπος για να φτιάξουμε την ομάδα των ψαριών μας είναι να αγοράσουμε 12-15 νεαρά ψαράκια και να κάνουμε υπομονή 3 περ. χρόνια μέχρι να ενηλικιωθούν. Τότε με βάση τη συμπεριφορά ή οι εμπειρότεροι κάνοντας venting (εξετάζοντας τον γενετικό πόρο), ξεχωρίζουμε και απομακρύνουμε τα υπεράριθμα αρσενικά αφήνοντας στο ενυδρείο μόνο 1-2. Έτσι εξασφαλίζουμε την ισορροπία στην ομάδα που θα αποκτήσει μια ιεραρχία με ένα κυρίαρχο αρσενικό.

Γενετικός πόρος

Τα ενήλικα όταν είναι έτοιμα για αναπαραγωγή μας το δείχνουν. Το αρσενικό παίρνει πιο έντονα χρώματα και σκουραίνει στο κεφάλι ενώ στο θηλυκό παρατηρούμε τη διόγκωση του γενετικού πόρου που εξέχει από το σώμα του (εδώ να αναφέρω ότι υπάρχουν περιπτώσεις που ο γενετικός πόρος για κάποιους λόγους φράζει και πρήζεται και τότε χρειάζεται να χωρίσουμε το ψάρι και να του κάνουμε μια αγωγή με epsom salts ή ακόμα και ελαφρό μασάζ στο σημείο). Το ζευγάρωμα δεν έχει τον έντονο χαρακτήρα με τα τινάγματα και την επίδειξη άλλων ειδών πχ Tropheus, αλλά το αρσενικό προσελκύει τη θηλυκιά σε ένα σημείο όπου απελευθερώνει σπέρμα γονιμοποιώντας τα αυγά που εκείνη αφήνει και στη συνέχεια μαζεύει στο στόμα της. Μετά από 4 εβδομάδες, αν θέλουμε να διασώσουμε όλα τα μικρά, καλό είναι να χωρίσουμε τη θηλυκιά σε κατάλληλο ενυδρείο-καραντίνα και να την αφήσουμε να τα απελευθερώσει εκεί πριν την επιστρέψουμε στο ενυδρείο.
Τα μικρά που θα απελευθερωθούν ακόμα κι αν μερικά απ' αυτά έχουν ακόμη το λεκιθικό σάκο, θα τραφούν αμέσως με τροφή σε σκόνη, τριμμένο φλεϊκ ή αρτέμια ( http://www.aquatek.gr/vb/showthread.php?t=80740 ).

Οι παράμετροι του νερού που πρέπει να έχουμε είναι οι γνωστές της Τανγκανίκα,
με ψηλό ph και σκληρότητες ( http://www.aquatek.gr/vb/showthread.php?t=66881 ) και εύκολα μπορούμε να τις προσεγγίσουμε ικανοποιητικά αφού είναι πολύ κοντά στις παραμέτρους του νερού βρύσης στις περισσότερες περιοχές της Ελλάδας.
Γενικά για τα ψάρια της Τανγκανίκα οι επιθυμητές παράμετροι είναι:
Ph 8-9,5 Gh 10-20 dgh, Kh 12-20 dkh, θερμοκρασία 23-26
Τα ψάρια μας θα ανεχθούν τιμές και έξω απ’ αυτά τα όρια αλλά το κυριότερο είναι τα διατηρούμε σε σταθερές συνθήκες χωρίς απότομες αλλαγές που θα τα σκοτώσουν ή θα τα βλάψουν ανεπανόρθωτα και καθαρό νερό με μηδενική αμμωνία/νιτρώδη και χαμηλά νιτρικά <20 και καλή οξυγόνωση.
Όταν χρειάζεται να κάνουμε παρεμβάσεις στις παραμέτρους του νερού ph, kh, gh και έχουμε ψάρια στο ενυδρείο πρέπει να προσέχουμε να γίνονται πάντα αργά και σταδιακά.

Ο βυθός μας πρέπει να έχει 2,5-3εκ. ψιλή ασβεστολιθική άμμο και ο διάκοσμος με ασβεστολιθικές, αντίστοιχες της λίμνης, πέτρες, να καλύπτει τις ανάγκες τους για να φωλιάζουν ή να κρύβονται τα πιο αδύναμα ή μικρά. Σπηλιές ευρύχωρες ανάλογα το μέγεθος των ψαριών μας με πέτρες χωρίς αιχμές. Ανοιχτός χώρος χωρίς εμπόδια για να κολυμπούν άνετα (οι φροντόζες αν και γενικά είναι ψάρια ήρεμα και με αργές κινήσεις, μπορούν να κινηθούν με μεγάλη ταχύτητα και ορμή όταν πχ επιτίθενται ή τρομάζουν).
Λίγα ανθεκτικά φυτά (crinum, βαλλισνέριες) έξυπνα προστατευμένα από τυχόν σκαψίματα, θα δώσουν ομορφιά αλλά και δρουν ευεργετικά.

Ο φωτισμός δεν πρέπει να είναι έντονος αφού οι φροντόζες είναι βυθόψαρα και με το ψυχρό φάσμα θα τονιστούν περισσότερο τα χρώματα τους. Πρέπει επίσης να γνωρίζουμε ότι είναι νυκτόβιοι θηρευτές που κυνηγάνε όταν πέφτει ο ήλιος και τα ψάρια-θύματα τους (συνήθως τα πολυάριθμα, αλλά ταχύτατα την ημέρα, Cyprichromis) πλησιάζουν στο βυθό για να ξεκουραστούν.

Η φίλτρανση μπορεί να γίνει με σαμπ κάτω απ' το ενυδρείο ή με μεγάλα εξωτερικά φίλτρα με ικανότητα να γυρνάνε 5-6 φορές την ώρα τον όγκο του νερού. Αν χρειάζεται μπορούμε να αυξήσουμε τη κυκλοφορία του νερού με ένα ή δύο κυκλοφορητές αν το μήκος του ενυδρείου είναι πολύ μεγάλο.

H συντήρηση πρέπει να περιλαμβάνει εβδομαδιαίες αλλαγές του 30-40% του νερού και έλεγχο των φίλτρων τουλάχιστον κάθε εξάμηνο ή όταν πέφτει σημαντικά η ροή τους, καθαρίζοντας καλά τα μηχανικά υλικά και ξεπλένοντας ελαφρά σε νερό ενυδρείου τα βιολογικά υλικά.
Κάντε συχνά μετρήσεις των παραμέτρων ιδιαίτερα την πρώτη περίοδο που το ενυδρείο προσπαθεί να βρει την ισορροπία του αλλά και αργότερα που τα ψάρια είναι ενήλικα με αρκετούς ρύπους αφού απαιτούν και μεγάλες ποσότητες τροφής.

Για τη διατροφή τους επιλέξτε καλής ποιότητας τροφές εμπορίου για σαρκοφάγες κιχλίδες. Μπορείτε να φτιάξετε κι εσείς σπιτική τροφή φτιάχνοντας ένα μίγμα στο μπλέντερ με μικρά ψάρια, ολόκληρες γαρίδες, σπιρουλίνα, λίγο αρακά, λίγο σκόρδο, λίγες σταγόνες πολυβιταμίνη, αναμίξτε το μίγμα με φυτική ζελατίνη ζαχαροπλαστικής και βάλτε το στη κατάψυξη σε κυβάκια για να χρησιμοποιείτε όσο χρειάζεστε.

Οι συγκάτοικοι των φροντόζα πρέπει να επιλεχθούν με προσοχή αφού τα μικρά ψάρια κινδυνεύουν να γίνουν το γεύμα τους και να μπουν μόνο αν μας το επιτρέπουν τα λίτρα του ενυδρείου και όταν δεν είναι πολύ μικρότερα σε μέγεθος από τις φροντόζες μας.
Κατάλληλα είδη είναι τα Altolamprologus, Lepidiolamprologus, μεγαλόσωμα Julidochromis, ωρισμένα Neolamprologus πχ leleoupi και τα Synodontis.

Όσον αφορά την υγεία των ψαριών μας, κατά τη γνώμη μου το βασικότερο είναι η πρόληψη που σημαίνει φροντίδα για να έχουν τα ψάρια μας τον κατάλληλο χώρο-ενυδρείο, σωστές παραμέτρους, τακτικές ρουτίνες καθαρισμού-συντήρησης, κατάλληλη και ποιοτική διατροφή με μέτρο, συμβατούς συγκάτοικους.
Μετά χρειάζεται σωστή διάγνωση του πιθανού προβλήματος. Όχι σπασμωδικές κινήσεις πανικού, επιμελής παρατήρηση και όσο το δυνατό πιο ακριβής διαπίστωση των αιτιών του προβλήματος γιατί αυτές πρέπει να αντιμετωπίσουμε άμεσα.

Μια “ασθένεια” που μπορεί να αντιμετωπίσουμε με τις φροντόζες είναι το λεγόμενο float, που προκαλείται όταν εγκλωβιστεί αέρας στο εσωτερικό του ψαριού και το δούμε να κολυμπάει χωρίς ισορροπία ή ακόμη και ανάποδα. Ο αέρας μπορεί να εγκλωβιστεί λόγω βλάβης στη νηκτική κύστη (το βλέπουμε συχνά σε wc ψάρια που τους έχουν κάνει βιαστική αποσυμπίεση), από επιπλέουσες τροφές που προσλαμβάνει το ψάρι μαζί με μια ποσότητα αέρα, κακής ποιότητας τροφές, στρες κλπ Έχει παρατηρηθεί επίσης ότι τα νεαρά θηλυκά εξασκούνται στην στωματοεπώαση καταπίνοντας φυσαλίδες αέρα απ' την επιφάνεια ή απ' την έξοδο της αεραντλίας και αυτό μπορεί επίσης να έχει το ίδιο αποτέλεσμα.
Όποιος κι αν είναι ο λόγος που προκαλεί το float η θεραπεία είτε είναι εύκολη (το ψάρι το ξεπερνάει μόνο του) είτε είναι δύσκολη. Θεραπευτικές αγωγές που προτείνονται είναι, η χορήγηση στο ενυδρείο (ή μπάνια σε νερό με) epsom salts, η νηστεία για καμιά βδομάδα αλλά και περίεργες εναλλακτικές όπως να βάλουμε το ψάρι σ' ένα καλάθι στο βυθό ώστε να το εμποδίζουμε να ανεβαίνει στην επιφάνεια και να αποβάλλει τον αέρα. Για πιο ψύχραιμους υπάρχει κι αυτό https://www.youtube.com/watch?v=N5BscTbLjeE
Άλλες σοβαρές ασθένειες είναι το bloat και η hexamita για την θεραπεία των οποίων διαβάστε εδώ http://www.aquatek.gr/vb/showthread.php?t=71611
Τα συνηθισμένα μικροπροβλήματα, εκδορές/τραυματισμοί/φλεγμονές από διαμάχες κλπ αν οι συνθήκες είναι σωστές τα ψάρια τα ξεπερνούν μόνα τους.

Ξαναγυρνώντας στα αρχικά ερωτήματα και συνοψίζοντας :
Οι φροντόζες είναι πανέμορφοι ήρεμοι γίγαντες που αν τους προσφέρουμε μεγάλο ενυδρείο και κατάλληλες συνθήκες θα μας συντροφέψουν για πάρα πολλά χρόνια και θα γίνουν πραγματικά κατοικίδια που θα τρώνε απ' το χέρι μας. Δεν είναι ούτε δύσκολα ούτε ιδιότροπα ψάρια, αλλά έχουν συγκεκριμένες απαιτήσεις που όποιος μπορεί να τις ικανοποιήσει αξίζει να ασχοληθεί μαζί τους και είναι σίγουρο ότι θα τον γοητεύσουν.

[george22]

Πολλή ωραίο άρθρο μπράβο χρήσιμο για τούς φαν τών κιχλιδων και μη

[kixlidatos]

Πρωτη φορα το βλεπω Κλεοβουλε.

Δασκαλε τα σεβη μου,καταπλυκτικο κειμενο,δυχως πολλα πολλα.Εδικα ο επιλογος σου είναι όλα τα λεφτα.

Δεν είναι ούτε δύσκολα ούτε ιδιότροπα ψάρια, αλλά έχουν συγκεκριμένες απαιτήσεις που όποιος μπορεί να τις ικανοποιήσει αξίζει να ασχοληθεί μαζί τους και είναι σίγουρο ότι θα τον γοητεύσουν.

Να εισαι καλα,χαιρομαι που υπαρχουν χομπιστες σαν και εσενα.και μοιραζονται την γνωση τους απλοχερα.

.

[Κλεόβουλος]

Σας ευχαριστώ george22 και φίλε Βασίλη

[stanisalus18]

φοβερο αρθρο δεν ξερω γιατι μου διεφυγε, μπραβο και απο μενα

[sotirissotiris]

τελειο αρθρο συγχαρητηρια κλεοβουλε...να σε ρωτησω κατι...πριν ενα μηνα ενα πετ σοπ εφερε ψαρια τα οποια τα πουλουσε για φροντοζες και ειχαν 6 γραμμες...τωρα εχει φερει τα ιδια και εχουν 7...να σημειωσω οτι αυτα που ειχαν 6 γραμμες ηταν 3-4 εκατοστα ενω αυτα με 7 ηταν 5-7 εκατοστα..τελικα ειναι φροντοζες?και αν ναι ειναι ιδια ειδη?βγαζουν και αλλη λοριδα οταν μεγαλωσουν...ευχαριστω!

[Κλεόβουλος]

Αρχική Δημοσίευση από Κλεόβουλος

Οι Cyphotilapia είναι ενδημικό είδος κιχλίδων της λίμνης με δύο υποείδη (χωρίς η ταξινόμηση να είναι οριστική), τις C.frontosa που ζουν στο βόρειο τμήμα και έχουν 7 κάθετες σκουρόχρωμες γραμμές στο σώμα τους και τις C.gibberosa στο νότιο που έχουν σαν βασική και πιο εμφανή διαφορά τις 6 γραμμές στο σώμα.
Εδώ ο χάρτης με τις περιοχές που συναντάμε την κάθε ποικιλία του είδους http://www.aquatek.gr/vb/showthread.php?t=52723

Συνήθως θα δούμε να τα πουλάνε όλα σαν φροντόζες

[Κωστας Malawi]

Αρχική Δημοσίευση από Κλεόβουλος

Συνήθως θα δούμε να τα πουλάνε όλα σαν φροντόζες

το συνηθως μου αρεσε

[Κλεόβουλος]

Φέτος είναι τα 110 χρόνια από τότε που πρώτος ο Βέλγος George Albert Boulenger (1858-1937) περιέγραψε το 1906 αυτό το υπέροχο είδος της Τανγκανίκα ως Paratilapia frontosa. Μετά από αρκετές αλλαγές ονόματος το είδος για σχεδόν ένα αιώνα εθεωρείτο μονοτυπικό και ονομαζόταν Cyphotilapia frontosa. To 2003 οι Tetsumi Takahashi και Kazuhiro Nakaya περιέγραψαν και έναν δεύτερο τύπο, τις Cyphotilapia Gibberosa που ζουν στο νότιο τμήμα της λίμνης.
Οι διαφορές των δύο τύπων είναι (το βάζω στα αγγλικά για να μη χαθούμε στη μετάφραση ) : The new species is obviously different from Frontosa in having three scale rows between the upper and lower side lines at center of body (versus two rows in C. frontosa). Furthermore, a greater number of scales on the longitudinal line (34-36 vs. 33-35), less outer teeth on the upper jaw (31-52 vs. 39-62), higher body (43,3-51.2% SL vs. 38.2-46.5% ), longer predorsal (37,5-44.9% SL vs. 37.1-42.7% SL), longer dorsal-fin base (57,1-64.6% SL vs. 53.8-60.9% SL) a longer pectoral fin (36,0-47.2% SL vs. 31.3-41.7%) also distinguishes the former species. The distribution of the new species is restricted to the southern half of Lake Tanganyika, while C. frontosa is actually divided into the northern half of the lake.

Μια λίστα με τις περιοχές όπου συλλέγονται οι πιο γνωστές ποικιλίες :
Cyphotilapia frontosa
-ποικιλία "Burundi" - από Bulu Point, Burundi, Karilani, Kavala και βόρειες ακτές του Ζαΐρ.
-ποικιλία "Kigoma 7 stripe" (ίσως στο μέλλον να είναι η μόνη ποικιλία που θα ταξινομείται σαν C.frontosa) - από Bangwe, Boulomboro, Kigoma.
Cyphotilapia Gibberosa
-ποικιλία "Tanzania" και "Νότια Tanzania" -από Ikola, Kasanga, Fulwe rocks, Kantalamba, Kipili, Mpimbwe, Molwe, Mabilibili, Sibwesa, Samasi, Tanzanite.
-ποικιλία "Zambia" - από Isanga, Nangu, Chaitika, Sumbu.
-ποικιλία "Zair" - από Lupota (Kalumba), Kapampa, Kitumba, M'toto (Moba), Moliro, Tembwe.

extra note: Οι ιθαγενείς ονομάζουν το ψάρι Ngumu Ngumu

[Κλεόβουλος]

Αρχική Δημοσίευση από Κλεόβουλος

Οι Cyphotilapia είναι ενδημικό είδος κιχλίδων της λίμνης με δύο υποείδη (χωρίς η ταξινόμηση να είναι οριστική), τις C.frontosa που ζουν στο βόρειο τμήμα και έχουν 7 κάθετες σκουρόχρωμες γραμμές στο σώμα τους και τις C.gibberosa στο νότιο που έχουν σαν βασική και πιο εμφανή διαφορά τις 6 γραμμές στο σώμα.
Εδώ ο χάρτης με τις περιοχές που συναντάμε την κάθε ποικιλία του είδους http://www.aquatek.gr/vb/showthread.php?t=52723

Αν δεν σας βοήθησε πολύ ο παραπάνω χάρτης να αναγνωρίσετε ποιά ποικιλία Cyphotilapia φιλοξενείτε, δείτε κι ένα χρήσιμο βιντεάκι

[kouman]

μπραβο κλεοβουλε για τα πολυ ωραια αρθρα σου!!!!!