Ασθένειες Κοραλλιών (SPS)

[accnt]

ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΚΟΡΑΛΛΙΩΝ (SPS)

Ένα μικρό λάθος, μια απροσεξία, έστω και κάτι για το οποίο δεν μπορούσε να προβλεφθεί, μπορεί να φέρει την καταστροφή σε οποιοδήποτε reef ενυδρείο. Είναι πραγματικά τρομακτικό πως κόποι πολλών ετών πάνε χαμένοι σε ελάχιστο χρόνο.

Οι συμφορές λοιπόν που μπορεί να μας χτυπήσουν είναι πολλές. Θα αναλύσουμε όμως τις ασθένειες που ενδεχομένως κάποια στιγμή μπορεί να χτυπήσουν τα κοράλλια μας και ειδικότερα τα SPS. Οι ασθένειες αυτές είναι:

• Rapid Tissue Necrosis (RTN)
• Slow Tissue Necrosis (STN)
• Coral Bleaching (CB)
• Brown Jelly (BJ)
• Black Band Disease (BBD)
• White Band Disease (WBD)
• Red Band Disease (RBD)
• Red Bugs (RB)

Πριν ξεκινήσουμε την ανάλυση των ασθενειών, με δυο λόγια να εξηγήσω την ανατομία των κοραλλιών.
Στα κοράλλια θα δούμε ένα απίστευτο θαύμα της φύσης. Την συμβίωση δυο διαφορετικών οργανισμών. Από την μία είναι ο ίδιος άσπρος σκελετός του κοραλλιού και από την άλλη η συμβιωτική άλγη η zooxanthellae. Η zooxanthellae ζει και αναπτύσσεται μέσα στον σκελετό του κοραλλιού. Σε αυτήν οφείλεται το εκάστοτε χρώμα του κοραλλιού και του παρέχει τροφή. Επίσης μετατρέπει το φως (εξού και ότι ειδικά τα SPS κοράλλια απαιτούν πολύ φως) σε πηγή ενέργειας, τροφοδοτεί το κοράλλι με το περισσότερο οξυγόνο που χρειάζεται και γενικότερα του προσφέρει προστασία. Βέβαια το ίδιο το κοράλλι πολλές φορές τρέφεται μόνο του με τους πολύποδές του.

Ας αναλύσουμε όμως τις ασθένειες αναλυτικά μια μια.


1. Rapid Tissue Necrosis (RTN)

Η βασικότερη αιτία εμφάνισης της RTN είναι το στρες που θα επιβαρύνει κάποιο κοράλλι. Σε πιο σπάνιες περιπτώσεις οφείλεται και σε βακτήρια.
Το κοράλλι θα αρχίσει να χάνει τον ιστό του (πολύ γρήγορα –πολλές φορές μέχρι και πέντε πόντους ανά ώρα) αποκαλύπτοντας τον άσπρο σκελετό του κοραλλιού. Δυστυχώς μπορεί να χάσουμε ολόκληρο το κοράλλι μας σε μηδαμινό χρόνο και τις περισσότερες φορές δεν προλαβαίνουμε να κάνουμε τίποτα. Αξιοπερίεργο είναι ότι κατά τη διάρκεια του φαινομένου το υπόλοιπο κοράλλι φαίνεται σαν να μην αντιλαμβάνεται το τι γίνεται. Μάλιστα το υπόλοιπο υγιές κοράλλι έχει τους πολύποδες έξω και συμπεριφέρεται κανονικά.
Η νέκρωση μπορεί να ξεκινήσει και από την βάση του κοραλλιού –τις περισσότερες φορές- αλλά και από τις άκρες.
Η RTN τις περισσότερες φορές προσβάλει τις οικογένειες Pocilloporidae (Pocillopora, Stylophora, Madracis, Seriatopora) και Acroporidae (Acropora, Montipora, Anacropora).

Το στρες που ευθύνεται για αυτή την ασθένεια μπορεί να οφείλεται σε πολλούς παράγοντες.

• Απότομη αύξηση ή μείωση της θερμοκρασίας.
• Παραμονή ενυδρείου για πολλές ώρες σε μη σωστή θερμοκρασία.
• Απότομη αλλαγή έντασης φωτισμού.
• Φτωχή κυκλοφορία.
• Φτωχή περιεκτικότητα του νερού σε ασβέστιο και Alkalinity (αλατότητα).
• Μη σωστή προσαρμογή και λάθος τρόπος μεταφοράς.

Πως πρέπει να αντιδράσουμε αν διαπιστώσουμε RTN.

• Έλεγχος όλων των παραμέτρων νερού.
• Αλλαγή νερού 25 – 30%.
• Προσθήκη ενεργού άνθρακα.
• Και δυστυχώς θα πρέπει να κόψουμε τις νεκρές περιοχές και να κάνουμε frags τα υγιή κλαδιά. Σε αυτά θα πρέπει να κάνουμε μπάνιο με Ιοδίνη.

Δυστυχώς και εγώ έχασα ένα κοράλλι από RTN. Ένα πρωί που έφυγα για δουλειά, ήταν μια χαρά. Το απόγευμα που γύρισα ήταν νεκρό κατά 80%. Τι είχε γίνει όμως; Το κοράλλι βρισκόταν κάτω από την Metal Halide. Έσπασε λοιπόν το τζάμι του φωτιστικού και το κοράλλι στρεσαρίστηκε θανάσιμα από την περίσσια ακτινοβολία.


2. Slow Tissue Necrosis (STN)

Η STN έχει ακριβώς τα ίδια χαρακτηριστικά με την RTN εκτός βέβαια την ταχύτητα εξάπλωσης, η οποία περιορίζετε στα δυο με τρία χιλιοστά την ώρα.
Σε αυτή την περίπτωση η νέκρωση ξεκινά τις περισσότερες φορές από τις άκρες του κοραλλιού. Αυτό είναι καλύτερο διότι μπορούμε άμεσα να κόψουμε το νεκρό κομμάτι. Θα πρέπει επίσης να κόψουμε τουλάχιστον ένα πόντο και από το ζωντανό για να είμαστε –όσο μπορούμε- σίγουροι. Και βέβαια θα πρέπει να αντιδράσουμε όπως παραπάνω με την RTN.


3. Coral Bleaching (CB)

Το CB λαμβάνει χώρα όταν το κοράλλι χάνει την συμβιωτική άλγη του, την zooxanthellae λόγω στρες.
Ορισμένα είδη κοραλλιών είναι πιο επιρρεπή σε αυτήν την ασθένεια από κάποια άλλα.

Το στρες που ευθύνεται για αυτή την ασθένεια μπορεί να οφείλεται σε πολλούς παράγοντες.

• Απότομη έκθεση του κοραλλιού σε ισχυρό φωτισμό. Είναι κανόνας δε όταν αγοράζουμε κοράλλια και έχουμε ισχυρό φωτισμό, να μην τα τοποθετούμε απ΄ ευθείας σε ψηλά σημεία, αλλά να τα προσαρμόζουμε σιγά σιγά. Έτσι στην αρχή τα τοποθετούμε χαμηλά και σταδιακά τα ανεβάζουμε ψηλότερα μέχρι και την τελική τους θέση.
• Απότομη αύξηση της UV ακτινοβολίας.
• Απότομη αύξηση αλατότητας.
• Απότομη αύξηση της θερμοκρασίας.

Επίσης το CB μπορεί να οφείλεται και σε περιπτώσεις προσβολής του κοραλλιού από βακτήρια.

Πως πρέπει να αντιδράσουμε αν διαπιστώσουμε CB.

• Έλεγχος όλων των παραμέτρων νερού.
• Αλλαγή νερού 25 – 30%.
• Προσθήκη ενεργού άνθρακα.
• Και δυστυχώς θα πρέπει να κόψουμε τις νεκρές περιοχές και να κάνουμε frags τα υγιή κλαδιά. Σε αυτά θα πρέπει να κάνουμε μπάνιο με Ιοδίνη.

Ευτυχώς αν οι παράμετροι επανέλθουν γρήγορα, το κοράλλι μπορεί να ανακάμψει.


4. Brown Jelly (BJ)

Το BJ -όπως φαίνεται και από το όνομά του- μπορεί να το παρατηρήσει εύκολα οποιοσδήποτε γιατί είναι σαν καφέ γλίτσα.
Το BJ είναι βακτηριδιακή μόλυνση κυρίως από διάφορα πρωτόζωα και άλλους μικροοργανισμούς οι οποίοι ενοχλούν τον ιστό του κοραλλιού. Τα σημεία τραυματισμού στα κοράλλια είναι επιρρεπή σε αυτού του είδους την ασθένεια, η οποία ξεκινάει από εκεί κυρίως.
Μπορεί όμως να ξεκινήσει και μόνο του από όλα τα σημεία του κοραλλιού. Από τη βάση, τις άκρες και σε σημεία στο κέντρο του.

Πως πρέπει να αντιδράσουμε αν διαπιστώσουμε BJ.

• Πρέπει να καθαρίσουμε επιμελώς και να σιφωνάρουμε όλη την γλίτσα από το κοράλλι γρήγορα, διότι είναι πιθανόν να μολυνθούν και άλλα κοράλλια στο ενυδρείο μας, αφού η κυκλοφορία θα αναλάβει να μεταφέρει το BJ και αλλού.
• Έλεγχο των παραμέτρων του νερού μας.
• Μπάνιο στο μολυσμένο κοράλλι με Ιοδίνη.
• Προσθήκη ενεργού άνθρακα.
• Αλλαγή νερού 25 – 30%.
• Προσεκτικό έλεγχο όλων των κοραλλιών μας για τυχόν ύπαρξη BJ.

5. Black Band Disease (BBD)

Το κύριο χαρακτηριστικό της ασθένειας αυτής είναι ένα μαύρο φιλμ πέντε χιλιοστών έως και έξι πόντων ακριβώς στην επιφάνεια όπου υπάρχει η νέκρωση του ιστού. Αυτό που μένει είναι ο νεκρός σκελετός του κοραλλιού.
Πρόκειται για βακτηριδιακή μόλυνση και κύριος υπεύθυνος είναι το κυανοβακτηρίδιο Phormidium corallyticum. Μαζί με το Phormidium corallyticum το επίσης κυανοβακτηρίδιο Spirulina και άλλοι μικροοργανισμοί καταστρέφουν τον ιστό του κοραλλιού.
Η ασθένεια είναι μεταδοτική και σε άλλα κοράλλια αν αυτά ακουμπήσουν μεταξύ τους ή αν έχουν κάποιο σπάσιμο.

Η ανάπτυξη αυτής της ασθένειας μπορεί να οφείλεται σε πολλούς παράγοντες.

• Κακές παράμετροι νερού.
• Παρατεταμένη αύξηση θερμοκρασίας.
• Χημικά.

6. White Band Disease (WBD)

Το κοράλλι που έχει WBD αρχίζει να χάνει τον ιστό του πάντα από την βάση του.
Αντίθετα με την BBD δεν φαίνεται κάποιος μικροοργανισμός να είναι υπεύθυνος για την ασθένεια αυτή. Κάποια βακτήρια έχουν βρεθεί σε μολυσμένα κοράλλια αλλά από την άλλη αυτά βρίσκονται και σε υγιή. Εδώ το φιλμ είναι άσπρο δυο χιλιοστών έως 10 πόντων.
Η νέκρωση του ιστού μπορεί να φτάσει τα 5 χιλιοστά τη μέρα.


7. Red Band Disease (RBD)

Η επαφή πολλές φορές των κοραλλιών μας με κυανοβακτηρίδια, έχει ως αποτέλεσμα την νέκρωση του ιστού από αυτά. Ο νεκρός σκελετός του κοραλλιού σύντομα θα καλυφθεί από τα κυανοβακτηρίδια.


8. Red Bugs (RB)

Τα τελευταία χρόνια στα ενυδρεία πολλών χομπιστών έχουν κάνει την εμφάνισή τους τα RB (Tegastes acroporanus). Αυτή η απειλή για όλα τα Acroporidae παίρνει διαστάσεις επιδημίας.
Τα RB είναι είδος μαλακόστρακου έχει κίτρινο χρώμα με κόκκινο κεφάλι, με μήκος μόνο περίπου μισό χιλιοστό και είναι πολύ δύσκολο να τα δει κανείς με γυμνό μάτι. Όταν δυστυχώς τα παρατηρήσουμε απλά είναι εκατομμύρια.
Τα RB θα αρχίσουν να τρώνε τις Ακρόπορες στο ενυδρείο μας και ειδικότερα την επιφάνειά τους και τα εκκρίματα αυτής.

Η ακροπόρα που έχει RB μπορεί να:

• Μην έχει την αναμενόμενη ανάπτυξη σε σύγκριση με άλλα κοράλλια μας.
• Να έχει χάσει το χρώμα της.
• Να μην έχει εκτεταμένους τους πολύποδές της.
• Να νεκρώσει και να πεθάνει.

Το καλό είναι όμως ότι τα RB έρχονται στο ενυδρείο μας πάνω σε κοράλλια. Δεν γεννιούνται μόνα τους. Έτσι μπορούμε σχετικά εύκολα να μην αφήσουμε το ενυδρείο μας να γεμίσει από RB.

Τι πρέπει να κάνουμε για να μην αποκτήσουμε RB.

• Όλα τα κοράλλια πρέπει να περνάνε από εξονυχιστικό έλεγχο.
• Nα μην εμπιστευόμαστε κανένα frag φίλου έστω και αν επιμένει ότι δεν έχει και ο ίδιος RB.

Για την καταπολέμηση των RB υπάρχουν φυσικές μέθοδοι αλλά και φάρμακα.

• Το ψάρι DragonfacePipefish θα φάει τα RB. Το σωστότερο θα ήταν να το έχουμε στο ενυδρείο καραντίνα (που όλοι θα πρέπει να έχουμε) και εκεί να εισάγουμε για λίγες μέρες όλες τα κοράλλια μας (υπόψη ότι τα RB μπορεί να βρίσκονται και σε LPS κοράλλια έστω και εάν δεν τους προξενούν ζημιά).
• Μπάνιο σε νέες Ακρόπορες σε διάλυμα με Ιοδίνη για δεκαπέντε λεπτά και παρατήρηση με μεγενθυτικό φακό για διαπίστωση τυχόν ύπαρξης RB.
• Με διάφορα αντιπαρασιτικά σκευάσματα λ.χ. Milbemycin oxime. Πάντα τα φάρμακα με μέτρο και με σωστές δόσεις. Προσοχή μεγάλη όμως να μην κάνουν κακό στους υπόλοιπους κατοίκους του ενυδρείου μας.

Κλείνοντας θα πρέπει να πούμε ότι οι περισσότερες (αν όχι όλες) ασθένειες που θα προσβάλλουν τα SPS κοράλλια μας, οφείλονται σε δικά μας λάθη και παραλήψεις.
Όταν έχουμε ένα ενυδρείο με σωστές συνθήκες, κατοίκους συμβατούς και προσέχουμε το τι βάζουμε κάθε φορά στο ενυδρείο μας, το τελευταίο που θα μας απασχολήσει είναι οι ασθένειες.