Μέσα σε ένα κλειστό σύστημα όπως είναι το ενυδρείο, τα περιττώματα των ψαριών, καθώς και υπολείμματα τροφής, φυτά και φύλλα που σαπίζουν και νεκροί οργανισμοί σε αποσύνθεση είναι πηγές οργανικού αζώτου το οποίο και μετατρέπεται σε αμμωνία που έστω και σε μικρές συγκεντρώσεις είναι τοξική για τα ψάρια μας.
Στο φυσικό τους περιβάλλον ο όγκος του νερού που αντιστοιχεί ανά ψάρι είναι τεράστιος και η συγκέντρωση της τοξικής αμμωνίας ελάχιστη.
Είπαμε ότι το οργανικό άζωτο μετατρέπεται σε αμμωνία ΝΗ3 ή αμμώνιο ΝΗ4 τα οποία μπορεί να δηλητηριάσουν τα ψάρια μας.
Ένα είδος βακτηριδίων τα Nitrosomonas μετατρέπει την ΝΗ3/ΝΗ4 σε νιτρώδη άλατα (ΝΟ2) τα οποία είναι και αυτά τοξικά.
Σε αυτήν την φάση ένα άλλο είδος βακτηριδίων τα Nitrobacter διασπούν τα νιτρώδη άλατα σε νιτρικά άλατα (ΝΟ3) τα οποία είναι πρώτης τάξεως τροφή για τα φυτά μας αλλά και για την άλγη που πάντα παραμονεύει.
Να σημειωθεί ότι τα ζωντανά υδρόβια φυτά προτιμούν την αμμωνία (ή το αμμώνιο) και τα νιτρώδη άλατα για τροφή αλλά αφού ο σκοπός μας είναι να τα κρατάμε σε μηδενικές τιμές, τα φυτά υποχρεώνονται να τραφούν με τα νιτρικά άλατα τα οποία δεν είναι βλαβερά για τα ψάρια μας παρά μόνον σε πολύ υψηλές συγκεντρώσεις.
Ο κύκλος του αζώτου τελειώνει εδώ αλλά τα νιτρικά αυξάνονται συνεχώς και ο μόνος τρόπος για να μειωθεί η συγκέντρωσή τους είναι οι τακτικές αλλαγές νερού. (Γράφημα 1)
Η διαδικασία μέχρι να αρχίσει να λειτουργεί σωστά ο κύκλος του αζώτου με την δημιουργία αποικιών των ωφέλιμων βακτηριδίων είναι το γνωστό σε όλους μας «στρώσιμο».
Αγοράζοντας υγρά τεστ μπορούμε με συνεχείς μετρήσεις να παρακολουθήσουμε όλη την διαδικασία του στρωσίματος.
Στην αρχή θα υπάρχει μετρήσιμη μόνο αμμωνία και μετά από μερικές μέρες θα πέσει η συγκέντρωση της και θα εμφανιστούν τα νιτρώδη άλατα τα οποία μέχρι να αναπτυχθούν τα Nitrosomonas θα φτάσουν σε πολύ υψηλές συγκεντρώσεις και θα συνεχίσουν να αυξάνονται μέχρι να εμφανιστούν τα Nitrobacter και να αρχίσουν να μετατρέπουν τα νιτρώδη άλατα σε νιτρικά.
Όταν δεν θα υπάρχουν πια μετρήσιμη αμμωνία και νιτρώδη άλατα παρά μόνο νιτρικά, σημαίνει ότι το ενυδρείο μας έχει στρώσει.
(Γράφημα 2)
Τα βακτηρίδια υπάρχουν παντού (πχ στον αέρα) και χρειάζεται μόνο η ύπαρξη αμμωνίας, οξυγόνου και ο κατάλληλος χρόνος για να αρχίσουν να εγκαθίστανται στο φίλτρο μας, στο χαλίκι και σε άλλα μέρη του ενυδρείου μας.
Ο χρόνος για να στρώσει ένα ενυδρείο εξαρτάται από πολλούς παράγοντες και συνήθως διαρκεί τρεις με πέντε εβδομάδες.
Τα βακτηρίδια είναι αερόβια που σημαίνει ότι για να επιβιώσουν χρειάζονται οξυγόνο και τροφή.
Την τροφή την παίρνουν από την αμμωνία (η οποία είδαμε τους τρόπους με τους οποίους παράγεται) και το οξυγόνο από την συνεχή ροή του νερού στο φίλτρο.
Η προσεκτική επιλογή εξοπλισμού, το στρώσιμο, η σωστή ιχθυοφόρτιση και συμβατότητα των ψαριών και η τήρηση αυστηρής ρουτίνας συντήρησης θα διασφαλίσουν την διατήρηση ενός υγιούς ενυδρείου για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Σημ. Τα γραφήματα είναι από την ιστοσελίδα Γη & Ύδωρ - Ευχαριστώ Τάκη
