Άλγες & φυτά - να σας πω τον πόνο μου...
 

Λοιπόν παιδιά, να σας πω τον πόνο μου, μήπως και κανείς έχει καμμιά ιδέα...

Το ενυδρείο:
160λ καθαρά, φουλ φυτεμένο.
160W φωτισμός (3Τ5 grolux, μια λευκή), φωτοπερίοδος 9:30ώρες.
CO2 με μπουκάλα, γύρω στα 25ppm βάσει drop checker.

Υπόστρωμα: μίγμα χαλαζιακό χαλικάκι και ecco complete

Φίλτρανση: Jbl e900 περίπου 500 λίτρα/ώρα + άλλες 2 αντλίες συνολικά 400l/hr για καλύτερη κυκλοφορία.

Φυτά: micranthemum umbrosum, micranthemum micranthemoides, sagitaria subulata, eleocharis parvula, cryptocoryne parvula, rotalla rotundifolia, myriophylum brasiliensis, limnophila aromatica.

Αλλαγές νερού 50%/εβδομάδα.
Λιπανση: ακολουθώ ΕΙ με σκόνες K2SO4, KNO3, fleet enema.
Ακριβώς πριν την εβδομαδιαία αλλαγή, οι μετρήσεις μου δείχνουν
ΝΟ3=15ppm, PO4=0.5ppm
(βλέπω λίγα τα φωσφορικά σε σχέση με νιτρικά, αλλά τα φοβόμουνα λίγο να τα ανεβάσω - βλ. παρακάτω).

Σίδηρος και Trace της Seachem. Ρίχνω 10ml σιδήρου περίπου τη βδομάδα, και 10ml trace.

Το πρόβλημα: Η ανάπτυξη μερικών φυτών είναι ικανοποιητική (rotalla, myriophylum, micranthemum micr. πάνε τούρμπο, eleocharis parvula αργά αλλά σταθερά). Τα παραπάνω κάνουν το ενυδρείο "γκαζόζα" απο pearling, αλλά άλλα φυτά δεν "περπατάνε":

a) Η sagitaria subulata κυρίως, που είναι χαμηλή, αναπτύσεται πολύ αργά.

b) Οι κρυπτοκορίνες ζορίζονται (αλλά τις έβαλα πριν 3 βδομάδες περίπου) και μερικά φύλα τους δίχνουν να κιτρινίζουν ανάμεσα στα νεύρα ή να είναι "καμένα" γύρω γύρω, και πέρασαν και ένα στάδιο "αποσύνθεσης" όταν τις πρωτοφύτεψα (αυτό ήταν ίσως αναμενόμενο). Πρόσθεσα χαπάκια λίπανσης της seachem κάτω από τις ρίζες πριν 2 βδομάδες - αλλά δεν έχουν συνέλθει ακόμα.

Οι άλγες τώρα:
c) Το ενυδρείο γενικά έχει πολύ πράσινη άλγη (greed dust algae) ή οποία κάθεται στο τζάμι και σε 2-3 μέρες από τον καθαρισμό της δείχνει άσχημα. Επίσης πράσινη άλγη πιάνει και ένα ξύλο red moorwood που έχω μέσα

d) Στις κρυπτοκορίνες έχει αρκετή Green Dust Algae.

e) Στο λίγο χαλίκι το οποίο είναι εκτεθημένο στο φως απευθείας (αφύτευτο) σκουραίνουν τα χαλικάκια και τελικά μαυρίζουν με μια άλγη η οποία δεν είναι BBA, ούτε άλλη που γνωρίζω. Πειραματιζόμενος με οξυζενέ/χλωρίνες βρήκα ότι είναι βασικά πράσινη στο χρώμα, και απλά σκουραίνει τόσο που φαίνεται σχεδόν μαύρη.

f) Στο μπροστινό τζάμι, στο κομμάτι του που είναι καλυμένο από χαλίκι, κάτω από την επιφάνεια του βυθού, αναπτύσεται μια μαύρη άλγη από άκρη σε άκρη του ενυδρείου, η οποία φεύγει πολύ εύκολα αν ανακινήσω λίγο το χαλίκι, σε μικρά κομμάτια. Μου πάει για κυανοβακτήριο, αλλά δεν εμφανίζεται πουθενά αλλού, και δεν ξέρω τι μπορώ να κάνω γι'αυτό - τα φωσφορικά μου δε μου φαίνονται ιδιαίτερα ψηλά, ούτε κυκλοφορία νερού μπορώ να ενισχύσω, αφού είναι κάτω απ'το χαλίκι...


Αυτά ρε παιδιά - αν κανένας πιό έμπειρος "βλέπει" κάτι και μπορεί να συμβουλέψει, ευχαριστώ εκ των προτέρων

απο τις λιγες γνωσεις που εχω μπορω να σου πω οτι πολλες φορες τα φυτα ''διαλεγουν'' το ενυδρειο.
Δηλ σε ενα 100λ ενυδρειο με 1w/l με Co2 της τετρα το optimat και λιπανση μονο με γενικο και σιδερο ή σουμπουλατα ηταν σαν τρελη καθε μερα κλαδευα.... στο δικο σου ενυδρειο θα επρεπε να ειναι ακομα πιο καλα. Τα ιδια εχω και στο καινουργιο ενυδρειο που καποια φυτα που θα επρεπε να ειναι σουπερ δεν ειναι και το αντιθετο

Οσο αφορα τις αλγες νομιζω οτι σε φουλ φυτα με 400λ/ω εχεις πολυ χαμηλη ροη θα πρεπει κατα την γνωμη μου να ειναι 1000λ/ω +
Οσο για τα φωσφορικα δωσε πιο πολυ λιπασμα αλλα να κανεις αλλαγες με το ΕΙ θελουμε να εχουμε παραπανω λιπασματα και να μειδενιζεις το συστημα καθε 7 μερες με μια μεγαλη αλλαγη νερου. Σε προβλημα που εχω με ΒΒΑ στο ενυδρειο πηγα τα λιπασματα στο Φουλ Co2 στο φουλ excel σε 2πλασια ποσοτητα και οξυζενε τοπικα και βλεπω τεραστια διαφορα αλλωστε η green spot ειναι απο λιγα φωσφορικα τωρα για το κυανοβακτηριδιο μην το αφερεις απο εκει ασε να κανει τον κυκλο του γιατι αμα παει σε ολο το ενυδρειο θα εχεις προβλημα

Αυτα ελπιζω να βοηθησα αν και εισαι κατα την γνωμη μου πολυ πιο εμπειρος απο μενα

Προσπαθώ, αλλά έχω πολύ δρόμο ακόμα... :)

οκ με 1000 λιτρα νομιζω εισαι καλα εγω θα εδινα ενα φουλ στα λιπασματα και στο Co2 να παρουν φορα τα φυτα.

Μια ερωτηση αυτα μετα τον καινουργιο διαχυτηρα ? μηπως κατι δεν παει καλα εκει ?

Στην θέση σου θα δοκίμαζα να ανάβω τις 2 λάμπες 10 ώρες και τις άλλες 2 για 6 ώρες στην μέση της φωτοπεριόδου.

Για την αργή ανάπτυξη κάποιων φυτών, δεν έχω ιδέα τι φταίει Δημήτρη και μάλλον δεν φταίει κάτι συγκεκριμένο, αφού τηρείς τις ρουτίνες
σου κανονικότατα (πολύ πιο λεπτομερειακά από τους περισσότερους) και δύσκολα φυτά πηγαίνουν μια χαρά, απλά δώσε χρόνο στα υπόλοιπα.

Για τις άλγες, μετά από ατελείωτες αποτυχίες στην αποτελεσματική καταπολέμησή τους, έχω γίνει φανατικός οπαδός των "ζωντανών" λύσεων.
SAE, ancistrus sp3, ottocinclus, σαλιγκάρια όλων των ειδών, γαρίδες red cherry, ακόμη και corydoras, απλά για ν' ανακατεύουν την άμμο,
μου κρατούν κάποια ενυδρεία καθαρά από άλγες, την ίδια στιγμή που άλλα, χωρίς τέτοιους "εργάτες", κυριολεκτικά πνίγονται στις άλγες.

πόσο καιρό τρέχει με αυτό το set up και αυτή τη ρουτίνα λίπανσης;

Γιατί στη μέση της περιόδου; Κάπου έχω διαβάσει, μάλλον από τον Raven, ότι τα φυτά φωτοσυνθέτουν κυρίως στην αρχη της φωτοπεριόδου.

Δεν το ήξερα αυτό, απλά εγώ το άλλαξα (και χωρίς προσαρμογή αλλά απότομα) από 10ωρο 75W σε 3 ωρες 24W - 6 ώρες 75W - 3 ώρες 24W και όλα εδώ και ενάμιση μήνα πάνε τέλεια. ΑΛΛΑ έχω DIY CO2, οπότε δεν ακολουθώ Ε.Ι. αλλά τα φυτά στο εξάωρο φωτοσυνθέτουν φουλ.

Αυτό το έχω δει σε ενυδρεία με CO2+Ε.Ι. γι'αυτό και το πρότεινα.

Το hardware τρέχει πάνω από 6 μήνες, αλλά τα φυτά μπήκαν τους τελευταίους 1-2 (τελευταία εισαγωγή φυτού πριν 3 βδομάδες νομίζω), και ο φωτισμός ανέβηκε κατά 10-15% έκτοτε.

Η διάχυση του διοξειδίου δεν είναι πρόβλημα - το drop checker μου δείχνει ότι είμαι σε καλά επίπεδα - το επιβεβαίωσα και με ph-μετρο.

Για το "σπάσιμο" της φωτοπεριόδου: παλαιότερα το είχα δοκιμάσει - δεν μπορώ να πω ότι είδα αλλαγή θετική ή αρνητική. Βασικά έχω την αίσθηση (τελείως διαισθητικά - μπορεί να είναι και λάθος) ότι ουσιαστικά είναι "ισοδύναμο" με μείωση της φωτοπεριόδου, αλλά ξέρω ότι οι απόψεις διίστανται.

Μήπως το φως είναι πολύ δυνατό και πρέπει να μειώσω ακόμα λίγο τη φωτοπερίοδο....

Στην ουσία, αυτό προτείνω....

Το σιγουρο ειναι οτι το συστημα δεν εχει βρει ακομα την ισορροπια του.
Αν εισαι σιγουρος οτι εχεις βρει την μεγιστη ωφελιμη παροχη στο διοξειδιο, τοτε θα πρεπει να ξανατσεκαρεις τη λιπανση σου. Τον φωτισμο τον βρισκω μια χαρα οπως και την φωτοπεριοδο σου. Ισως ομως να ειναι νωρις να ανοιξεις τα γκαζια (φως) και πρεπει να το πας λιγο πιο αργα. Αυτο θα το κρινεις μονος σου απο την φυτομαζα σου. Το πολυ φως θελει και πολλα και υγιη φυτα που θα το εκμεταλλευτουν.
Αυτο που θα σου δωσω εγω ειναι το δικο μου συστημα λιπανσης που ακολουθω εδω και 2 χρονια και δουλευει ιδανικα για μενα.Ο φωτισμος μου ειναι 6Χ54watt. Φωτοπεριοδο: 2 λαμπες 11ωρες-4 λαμπες 9ωρες-φουλ φως 6 ωρες. Απο τις 11 ωρες ομως οι 2 σχεδον ειναι dimming (ανατολη-δυση).
Το ενυδρειο μου ειναι 300 λιτρα οποτε εσυ θα υπολογισεις τις μισες δοσολογιες για το 160αρι σου.

Δευτερα-τεταρτη-παρασκευη: 1/2 tsp. KNO3, 3/4tsp K2SO4, 2ml fleet enema.
Tριτη-Πεμπτη-Σαββατο: 1gr. Power4, 5ml iron seachem.
Κυριακη τιποτα
Δευτερα αλλαγη νερου 50%

Δεν ξερω αν σε βολευει γιατι χρησιμοποιουμε διαφφορετικα trace αλλα μια ιδα για συγκριση ειναι παντα ωφελιμη πιστευω.
Για τα φυτα που δεν πανε τοσο καλα κανε υπομονη.

Ο Tom Barr ο εισηγητής του EI, προτείνει κυκλοφορία σε φουλ φυτεμένο 10x. Επίσης πιστεύω οτι σε τέτοιας κατηγορίας ενυδρεία ο pH controller είναι μονόδρομος.

Oπως βολευει τον καθενα. Ο PH controller δεν ειναι απαραιτητος, εγω μπορω χρονια και χωρις αυτον. Προτιμω να μην στηριζομαι σε μηχανηματα και ποτε δεν ειχα προβλημα με την διαχυση του co2.

Παιδιά ευχαριστώ πάρα πολύ!

Αλέξανδρε, πολύ χρήσιμα τα νούμερά σου - θα δω που βρίσκομαι σε σχέση με αυτά. Το σίγουρο είναι ότι μάλλον οι 9 ώρες φουλ φωτισμός είναι πολλές, και θα αρχίσω με αυτό, και με τσεκάρισμα της λίπανσης...

Λοιπόν, η περιπέτεια συνεχίζεται...

Έκοψα λίγο την ένταση του φωτισμού (τώρα έχω 1.5ώρα στο 0.6W/l, 6 ώρες στο 0.8W/l, 1.5ώρα 0.6W/l).

Ανέβασα το CO2 τόσο που το drop checker αρχίζει και παει προς το κίτρινο, οπότε σταματάω εκεί. Πρέπει να είμαι σίγουρα στα 30ppm ή και λίγο παραπάνω (τα ψάρια φαίνονται ΟΚ - δε βλέπω αλλαγές στη συμπεριφορά).
Η κυκλοφορία είναι καλή - βλέπω τα φυτά να κουνιούνται ελαφρά παντού.

Η πολύ πράσινη άλγη που εμφανιζόταν στο μπροστινό τζάμι δε φαίνεται να εμφανίζεται πιά - ίσως έφταιγε το πολύ φώς...

Το πρόβλημα που έχω όμως είναι ότι ενώ βλέπω καλό pearling από τα νέα φύλα, τα παλιά φύλα δεν πάνε καλά και διαλύονται ή πιάνουν άλγη - σαν μαύρη μου φαίνεται, μάλλον ΒΒΑ, η οποία έχει πιάσει και λίγο στο χαλίκι, και την οποία ελπίζω να σταματήσω με την πρόσφατη αύξηση του co2.

Γράφω τα συμπτώματα, μήπως μπορέσει κανείς να διαγνώσει κάτι. Διάβασα και ξαναδιάβασα τα διάφορα διαγνωστικά για ελλείψεις στοιχείων κλπ, αλλά δε μπορώ να καταλήξω.

1) Τα παλιά φύλα του micranthemum umbrosum γεμίζουν τρυπούλες, πιάνουν άλγη και μερικά διαλύονται/αποσυντίθενται σταδιακά.

[Σκέφτηκα έλλειψη καλίου, αλλά ήδη ρίχνω σκόνη K2SO4, 3χ τη βδομάδα από μισό κουταλάκι του γλυκού περίπου. Στα λίτρα μου ισοδυναμεί με περίπου 35ppm τη βδομάδα. Μου φαίνεται δύσκολο να έχει έλλειψη, αλλά δεν ξέρω πλέον...]

2) Τα παλιά φύλα των κρυπτοκορίνων γίνονται πράσινα στο κέντρο τους κατά μήκος, και πιό ανοιχτό πράσινο-κίτρινο προς τις άκρες. Επίσης οι άκρες τους περιφεριακά έχουν πάρει ένα περίεργο χρώμα σαν να έχουν καεί/τσουρουφληστεί. Μερικά έχουν και 2-3 τρύπες, επιμήκεις.

[Εδώ δεν ξέρω καθόλου τι μπορεί να φταίει. Έχω υπόστρωμα εκο-complete και έχω βάλει και ταμπλέτες seachem κοντά στις ρίζες τους εδώ και 3 βδομάδες, αλλά δε βλέπω βελτίωση.]



3) limnophila aromatica: νέες "φούντες" αναπτύχονται συνέχεια, αλλά τα χαμηλότερα/παλιότερα φύλα γεμίζουν πράσινα στίγματα - μπορεί να είναι και άλγη, δεν είμαι σίγουρος, και σταδιακά αποσυντίθενται από την άκρη ή την περιφέρεια προς το κέντρο. Το τμήμα που αποσυντίθεται γίνεται διάφανο σιγά σιγά μέχρι που εξαφανίζεται τελείως, και αυτή η κατάσταση προχωράει προς το εσωτερικό/βάση του φύλλου.

Και εδώ δεν έχω ιδέα τι μπορεί να φταίει.
Ψάχνοντας στο GAB αλλά και εδώ
http://www.finostrom.com.gr/images/a...lizers/map.htm
και διαβάζοντας, βρήκα ότι η αποσύνθεση των φύλλων μπορεί να οφείλεται σε έλλειψη φωτός (νομίζω ότι έχω αρκετό) ή έλλειψη μακρο-στοιχείων.
Αλλά εγώ μετράω νιτρικά 5-20ppm, φωσφορικά γύρω στο 1ppm, και για το κάλιο είπα παραπάνω. Οπότε...;

Για τις τρύπες και τη νέκρωση των φύλλων μπορεί λέει να φταίει και το Μαγνήσιο, αλλά με το σκληρό νερό της Θεσσαλονίκης μου φαίνεται απίθανο.
Εκτός κι αν είναι λέει "πολύ ψηλά" τα Ca, K, αλλά τι θεωρείται "ψηλά" δεν ξέρω.

Από μικροστοιχεία: Σίδηρο ρίχνω περίπου 10ml seachem τη βδομάδα, και trace 15ml τη βδομάδα.

Γενικά, δεν ξέρω πως να συνεχίσω. Ακολουθώ ΕΙ υποτίθεται, οπότε μήπως πρέπει να αυξήσω τις δόσεις γενικά, και να ελπίζω ότι η όποια έλλειψη θα καλυφθεί; Φοβάμαι μήπως με μεγαλύτερο πλεόνασμα από όλα γίνει χαμός από άλγες.


Αν κάποιοι μποστανάδες "αναγνωρίσουν" κάτι από τα παραπάνω συμπτώματα και έχουν καμμιά συμβουλή θα είμαι ευγνώμων.

παιζει να εχεις προβλημα στην μεταφορα των λιπασματων στα φυτα?

δηλ την σκονη πως την ριχνεις πρωτα σε ενα μπουκαλακι να διαλυσει και μετα στο ενυδρειο ή ριχνεις την σκονη στο ενυδρειο με την μικρη πιθανοτητα να μην ''παει'' σε ολα τα φυτα.

Μέχρι χτες την έριχνα σκόνη κατευθείαν. Από σήμερα το διαλύω πρώτα, μήπως φταίει αυτό.

Κάτι άλλο που μου ήρθε: η seachem και πολλοί άλλοι λένε για επίπεδα σιδήρου γύρω στο 0.1ppm σε συνεχή βάση. Εγώ ρίχνω μισό καπάκι περίπου 3 φορές τη βδομαδα σε 160 λίτρα νερό (αυτή την αναλογία χρησιμοποιούν και σε άλλα φυτεμένα εδώ όπως είπε π.χ. ο Raven παραπάνω), αλλά αφού το ρίξω, την άλλη μέρα δε μετράω καθόλου σίδηρο στο τεστ. Είναι φυσιολογικό αυτό ή μήπως πρέπει να αυξήσω το σίδηρο...

o σιδηρος της seachem δεν μπορει να μετρηθει μετα απο μερικες ωρες γιατι οξειδωνετ ειχα φθασει σε σημειο να ριχνω 5μλκαθε μερα σε 120λ μοικτα με την λογικη που λες πιο πανω.
στο 240λ μοικτα ριχνω 2,5μλ καθε μερα (50% απο οτι λεει στο μπουκαλακι)

Χμμμ.. Αυτή τη στιγμή ρίχνω 2.5-3ml μέρα παρά μέρα στα 160 λίτρα. Αν οξειδώνεται τόσο γρήγορα, τότε δεν είναι διαθέσιμος για τα φυτά απ'ότι καταλαβαίνω δηλαδή...

Μήπως να το αυξήσω λίγο και να το σπασω σε καθημερινές δόσεις για να προφταίνει να απορροφηθεί καλύτερα...;

Το κουράζεις πολύ, αυτό έχει πάθει το ενυδρείο σου. Ρίχνεις τόσο όσο χρειάζεται κι όχι όσο λέει το μπουκαλάκι ή προτείνει ο χ. Εχεις κάποια ρουτίνα λίπανσης. Συνέχισε έτσι και ρίχνε όσο πιστεύεις ότι τα φυτά έχουν ανάγκη. Όσο για το co2... πέτα drop checkers και ιστορίες και μπουμπούνισε το τόσο όσο απαιτούν τα φυτά.
Με τιμή, ο μπακάλης :rolleyes:

Οκ, αλλά το πρόβλημα είναι ότι δεν ξέρω "πόσο χρειάζεται" από το κάθε συστατικό.... τεσπα...

Μπακαλη καλα τα λες αλλα το μπακαλιστικο για μενα πχ μπορει να ειναι 20μλ την μερα σιδηρο και τα τιναξω το ενυδρειο στον αερα. Αυτα που λες ειναι για καποιον πολυ πιο εμπειρο που εχουν δει και εχουν δει τα ματακια του

Αν τινάξεις λοιπόν το ενυδρείο στον αέρα, σημαίνει ότι θα πρέπει να μειώσεις τη δόση σου...οπότε μειώνεις και παρακολουθείς

Κι εγώ μετά από πειραματισμούς, ΕΙ και χιλιάδες μετρήσεις, κατέληξα στην μπακαλίστικη μέθοδο του Μάκη, δηλαδή ρίχνεις-βλέπεις-ξαναρίχνεις-ξαναβλέπεις.
Όχι ότι τα φυτά μου είναι τώρα σε καλύτερη κατάσταση (για την ακρίβεια δεν βλέπονται):D, αλλά αναπτύσσονται (και οι άλγες μαζί) και μου έφυγε το άγχος.
Δεν το συστήνω -ειδικά στον Δημήτρη που το ψάχνει πολύ με τα φυτά-, απλά μου φαίνεται ότι το ψειρίζετε πολύ, κολλάτε στη λεπτομέρεια.
Με τιμή, ο μπακαλόγατος.:)

Κι εγώ μετά από πειραματισμούς, και χωρίς μετρήσεις, κατέληξα στην μπακαλίστικη μέθοδο του Μάκη, δηλαδή ρίχνεις-βλέπεις-ξαναρίχνεις-ξαναβλέπεις και πράττεις ανάλογα.

Ρίχνω ΚΝΟ3, Κ2SO4, fleet enema, Power4 και με DIY CO2 τα φυτά μου πάνε καλά και έχω ελάχιστη έως καθόλου τριχοειδή άλγη.

Ταπεινά σου παραθέτω την γνώμη μου. Το ενυδρείο σου πρέπει να είναι "φουλ" φυτεμένο για μεγάλες δόσεις λιπασμάτων. Στο δικό μου είχε αρχίσει να γεμίζει green hair algae σε σημείο να θέλω να το παρατήσω. Με έσωσε ο xxone 17 όταν μου χάρησε καμιά δεκαριά Ramshon snails. Σε δύο μέρες είχαν φάει και την πιο επίμονη άλγη. Από τότε έχω σωθεί και όλα πάνε καλά. Φιλικά.

Κι εγώ τη "μπακαλίστικη" μέθοδο θέλω να βρω ρε παιδιά... απλά είπα μήπως με βάση τα συμπτώματα παραπάνω, κάποιος μπορούσε να με κατευθύνει, γι'αυτό το ψάχνω.

Τι να κάνω, αρχίζω τους πειραματισμούς...

Ο καθενας πρεπει να ακολουθει την μεθοδο που τον βολευει και του "βγαινει". Εμενα καθως και χιλιαδες αλλους μποσταναδες ανα τον κοσμο , καθως και το 99% αυτων που κατεβαινουν σε διαγωνισμους, μας βολεψε το Estmative Index. Πριν ακολουθησω αυτη τη μεθοδο, ειχα πολλες αλγες και αδυναμα φυτα, εκανα συνεχεια μετρησεις και γενικα και κουραστικο γινοταν το θεμα και αποτελεμα δεν εβλεπα.
Αν με την μπακαλιστικη παλια μεθοδο δεν εχετε και μπακαλιστικα ενυδρεια, και σας βολευει , τοτε μεινετε σε αυτο.

Το ζητουμενο ειναι να μην μας κουραζει ενα ενυδρειο αλλα να μας χαλαρωνει. Αν κουραστεις και απελπιστεις συνηθως τα παρατας και πας σε αλλο ειδος ενυδρειου. Τα high tech φυτεμενα ειναι για τους λιγους και υπομονετικους.

Μπακαλίστικη μέθοδο εννοώ το ΕΙ απλά μην κολλάτε σε αυτά που λέει ο Barr, ο Raven, ο Craven κτλ κτλ. Ολοι αυτοί έχουν παίξει (κι αν έχουν παίξει) με τα ενυδρεία τους και την λίπανση και κατέληξαν σε κάποια συμπεράσματα με βάση τα δικά τους ενυδρεία. Οι υπόλοιποι μπορούμε απλά να διδαχθούμε από αυτή την εμπειρία και να τη προσαρμόσουμε στις ανάγκες των δικών μας ενυδρείων. Έκεί έγκειται ο πειραματισμός ;)